Τρωκτικά
Τα τρωκτικά (Rodentia) αποτελούν τάξη των πλακουντοφόρων, αναγιλίδων θηλαστικών, η οποία περιλαμβάνει πάρα πολλά είδη. Από αυτά, τα είδη που παρουσιάζουν υγειονομικό ενδιαφέρον είναι τα λεγόμενα συμβιωτικά τρωκτικά, στα οποία υπάγονται τα ποντίκια. Τα ποντίκια ανήκουν στην οικογένεια Muridae, όπου κατατάσσεται το γένος Mus. Κυριότερα είδη ποντικών είναι οι επίμυες Rattus norvegicus (Νορβηγικός Αρουραίος ή μεγαλοεπίμυς), Rattus rattus (Καστανός Αρουραίος ή μικροεπίμυς), και το οικιακό ποντίκι Mus musculus. Και τα τρία είδη είναι ιδιαίτερα διαδεδομένα στην Ελλάδα.
Rattus norvegicus
Το είδος αυτό γεννά 8-12 νεογνά ανά γέννα, τα οποία είναι επιδεκτικά γονιμοποίησης μετά από 2 με 3 μήνες, συχνά και νωρίτερα. Κατά μέσο όρο το θηλυκό γεννά 7 φορές ανά έτος, με διάρκεια ζωής που μπορεί να ξεπεράσει και τους 12 μήνες. Έχει μεγάλο εύρος σώματος, με τρίχωμα καφετί, ελαφρώς μαύρο στο άνω μέρος και γκριζοκίτρινο στο κάτω μέρος. Το μέσο σωματικό βάρος για τα ενήλικα είναι 300 γραμμάρια και το μήκος του σώματος κυμαίνεται από 19 έως 25 cm. Γενικά, κινείται σε ακτίνα 15-30 m από τη φωλιά.
Rattus rattus
Το είδος αυτό γεννά 6-10 νεογνά ανά γέννα, με διάρκεια «ωρίμανσης» αντίστοιχη με αυτή του R. norvegicus. Το θηλυκό γεννά 6 φορές ανά έτος και η διάρκεια ζωής του είδους είναι παρόμοια με αυτή του R. norvegicus. Έχει μικρότερο σώμα από το R. norvegicus, με τρίχωμα γκρι προς μαύρο. Το μέσο σωματικό βάρος για τα ενήλικα είναι 200 γραμμάρια και το μήκος σώματος 15-22 cm. Έχει μεγάλη ακτίνα δράσης που κυμαίνεται από 15-30 m από τη φωλιά.
Mus musculus
Γεννά 5-6 νεογνά ανά γέννα, με διάρκεια «ωρίμανσης» 1 με 2 μήνες. Το θηλυκό γεννά 8 φορές ανά έτος και η διάρκεια ζωής για το είδος αυτό είναι 9-12 μήνες. Έχει λεπτό και μικρό σώμα, με τρίχωμα ανοιχτό καφετί προς ανοιχτό γκρι. Το μέσο σωματικό βάρος είναι 15 γραμμάρια και το μήκος σώματος 6-9 cm. Έχει μικρή και εντοπισμένη ακτίνα δράσης που κυμαίνεται από 3-6 m από τη φωλιά.
Αντιμετώπιση
Τα τρωκτικά χρειάζονται νερό, τροφή, κατάλυμα (φωλιά) και σχετική ησυχία. Η έρευνα του χώρου λοιπόν προσανατολίζεται στα κύρια σημεία που προσφέρουν αυτές τις συνθήκες. Για την καταπολέμηση των συμβιωτικών τρωκτικών χρησιμοποιούνται εγκεκριμένοι δολωματικοί σταθμοί ασφαλείας. Θα πρέπει να αποτελούνται από σκληρό πλαστικό που δεν περιέχει τοξικές ουσίες, να είναι ανθεκτικοί στην υπεριώδη ακτινοβολία, να κλειδώνουν ασφαλώς και να έχουν ειδικές θέσεις στερέωσης του δολώματος για να αποφεύγεται η διασπορά του. Στους δολωματικούς σταθμούς τοποθετούνται εγκεκριμένα τρωκτικοκτόνα δολώματα, τα οποία είναι αντιπηκτικές ουσίες υποξείας τοξικότητας που ενεργούν στο αίμα. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται όταν εφαρμόζεται πρόγραμμα καταπολέμησης των συμβιωτικών τρωκτικών σε βιομηχανίες τροφίμων, όπου εντός των αποθηκών και στον χώρο παραγωγής παίρνονται μόνο μέτρα ελέγχου παρουσίας (π.χ., μηχανικές παγίδες πολλαπλών συλλήψεων), καθώς δεν επιτρέπεται η χρήση αντιπηκτικών. Οι παγίδες κόλλας είναι πολύ χρήσιμο εργαλείο στην καταπολέμηση των τρωκτικών και προτιμώνται σε χώρους τροφίμων ή γενικά όπου δεν επιτρέπεται η χρήση τρωκτικοκτόνων. Είναι ιδανικές για γρήγορη καταπολέμηση τρωκτικών, ειδικά των μικρών ποντικών.