Κουνούπια

Ανήκουν στην οικογένεια Culicidae, υπόταξη Nematocera και τάξη Diptera. Η οικογένεια Culicidae διαιρείται σε 3 υποοικογένειες:

  • Anophelinae: Περιλαμβάνει το γένος Anopheles, με είδη που μεταδίδουν την ελονοσία.

  • Culicinae: Περιλαμβάνει τα γένη Aedes, Culex, καθώς και τα Culiceta, Psorophora και Mansonia.

  • Toxorhynchitinae: Περιλαμβάνει μη αιμομυζητικά είδη, των οποίων οι προνύμφες θεωρούνται ωφέλιμες, καθώς είναι αρπακτικά άλλων προνυμφών της οικογένειας Culicidae.

Στην Ελλάδα υπάρχουν τουλάχιστον 57 διαφορετικά είδη κουνουπιών.

Βιολογικός Κύκλος Κουνουπιών

Ο βιολογικός κύκλος των κουνουπιών περιλαμβάνει τέσσερα στάδια: αυγό, προνύμφη (larva), νύμφη (pupa), και το ενήλικο (adult). Τα θηλυκά κουνούπια χρειάζονται ένα γεύμα αίματος για να αναπτυχθούν τα αυγά στις ωοθήκες τους. Έτσι, τα θηλυκά κουνούπια είναι αυτά που τσιμπούν τον άνθρωπο και μπορούν να μεταφέρουν σοβαρές ασθένειες, ενώ τα αρσενικά τρέφονται με φυσικές ζαχαρούχες ουσίες, όπως το νέκταρ λουλουδιών.

Τα κουνούπια γεννούν τα αυγά τους σε υδάτινες επιφάνειες. Οι προνύμφες και οι νύμφες αναπτύσσονται και επιβιώνουν αποκλειστικά σε υδρόβιο περιβάλλον, όπως έλη, βάλτοι, λίμνες, φρεάτια, βόθροι, και μικρές συγκεντρώσεις νερού.

Αντιμετώπιση

Η καταπολέμηση των προνυμφών θεωρείται ως η πλέον αποτελεσματική και περιβαλλοντικά σωστή μέθοδος. Πλεονεκτήματα της προνυμφοκτονίας περιλαμβάνουν:

  • Προστασία περιβάλλοντος: Επιλογή χώρων εφαρμογής και χρήση επιλεκτικών προνυμφοκτόνων.

  • Μεγάλη αποτελεσματικότητα: Συστηματικός έλεγχος και μαζική αντιμετώπιση.

Συμπληρωματική μέθοδος στην προνυμφοκτονία είναι η ακμαιοκτονία, δηλαδή η καταπολέμηση των ενήλικων κουνουπιών. Χρησιμοποιείται σε περιορισμένη κλίμακα για την αποφυγή περιβαλλοντικών προβλημάτων. Οι ακμαιοκτόνοι ψεκασμοί γίνονται με εγκεκριμένα υπολειμματικά εντομοκτόνα και περιλαμβάνουν:

  • Οργάνωση καταπολέμησης με προκαταρκτική μελέτη, οριοθέτηση περιοχών, χαρτογράφηση, δειγματοληψίες και παρακολούθηση της όχλησης.

Καταπολέμηση Προνυμφών

Τα προνυμφοκτόνα σκευάσματα που συνήθως προτείνονται είναι:

  • Bacillus thuringiensis H-14: Για καθαρά νερά.

  • Diflubenzuron: Για όλα τα προνυμφικά στάδια σε ρυπασμένα νερά.

  • Aquatain AMF: Μη τοξικό υγρό για τις προνύμφες και νύμφες σε υδάτινες επιφάνειες.

Οι χώροι παρέμβασης επικεντρώνονται σε δημόσιες και δημοτικές εκτάσεις, όπως υγροτοπικά συστήματα και αρδευτικά δίκτυα.

Καταπολέμηση Ενηλίκων (Ακμαίων)

Για την καταπολέμηση των ενήλικων κουνουπιών, χρησιμοποιούνται εγκεκριμένα εντομοκτόνα σε εσωτερικές και εξωτερικές επιφάνειες κτιρίων. Στους εξωτερικούς χώρους, οι ψεκασμοί γίνονται με ψυχρή ή θερμή εκνέφωση. Οι ψεκασμοί επαναλαμβάνονται ανάλογα με το αποτέλεσμα των δειγματοληψιών και τις ενδείξεις των παγίδων ελέγχου.

Χρήση Παγίδων

Εξειδικευμένες παγίδες, όπως οι Mosquito Triple Trap, BG-Sentinel, και άλλες, χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό της πυκνότητας του πληθυσμού των κουνουπιών, καθώς και για τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας των εφαρμογών.

Η επιτυχία ενός ολοκληρωμένου προγράμματος ελέγχου κουνουπιών σε μια περιοχή προϋποθέτει τη συνεχή εφαρμογή του προγράμματος για μια σειρά ετών. Ακόμα και μια μικρή διακοπή μπορεί να οδηγήσει στην επαναφορά των πληθυσμών σε αρχικά επίπεδα.